Ege Mahallesi Kentsel Dönüşüm Alanı, İzmir metropoliten alan içinde yürütülmekte olan kentsel dönüşüm projeleri arasında 7 ha.lık alanı ile en küçüğüdür.

İzmir, Konak ilçesine bağlı Kahramanlar semtinde bulunan Ege Mahallesi İzmir’de uzun yıllardır sağlıksız kentsel yaşam koşullarına sahip bölgelerden birisidir. Gerek alanda yaşayan nüfusun büyük bir bölümünü oluşturan Roman vatandaşların, gündelik ve kentsel yaşam koşullarının zorluğu gerekse kent bütününü etkileyen ve kentin geleceğine yön veren Yeni Kent Merkezi alanının gündeme gelmesi ile Ege Mahallesi, İBB tarafından ivedilikle ele alınması gereken konulardan birisi olarak belirlenmiştir. Ancak alanın yalnızca fiziksel durumu ile değil sosyo-ekonomik yapısı ve barındırdığı diğer dinamikleri de içeren bir bakış açısı ile alanın sağlıklaştırma uygulamalarına yaklaşmak gerekmektedir.

Tarihsel süreç içerisinde “Tenekeli Mahalle” görünümü almaya başlayan alanda ilk müdahale 70’li yılların başlarında gerçekleşmiştir. Düzensiz yapılaşmayı engellemek ve alanda yaşayanlara konut sağlayabilmek amacıyla Sosyal Konutlar inşaa edilmiştir. 4 katlı, 7 bloktan oluşan ve toplam 118 birim konut sağlayan bu “sosyal konutlar” alandaki konut ve düzensiz yapılaşma sorununu bir ölçüde çözmüş olsa da sonrasında sosyal konutlar çevresinde ruhsatsız yapılarla yerleşmesine neden olmuştur.

Ege Mahallesi, kuzeyde sanayi alanları, batıda Alsancak Garına uzanan demiryolu, güneydoğuda Meles çayı ve Mürsel Paşa Bulvarı (İzmir-Çeşme Karayolu ) ile sınırlanmıştır. Ege Mahallesi kent merkezinde ve üst gelir grubunun çoğunlukla yaşadığı Alsancak semtine komşu olmasına rağmen, yakın çevresiyle ilişkileri yıllardır fiziksel ve sosyal olarak kopuk, bütüne uyum sağlayamamış ve bütünden koparılmış bir “ada” görüntüsündedir.

Disiplinler arası uyumlu çalışma, farklı uzman görüşlerinin alınması ve katılımcılığın sağlanması amacıyla PROJE DANIŞMAN KURULU oluşturulmuş, proje tasarım süreci, danışman kurulu toplantıları ve Halk Toplantıları ile birlikte yürütülmüştür. Süreç içerisinde pek çok geri besleme olmuştur.

Katılımlı bir süreçte projenin yürütülmesinin öngörülen temel kazanımları;

• Alanda yaşayan halkın, Dernek ve Meslek Odalarının karar alma sürecine katılması ile bu grupların projeye destekleri daha kolay alınacaktır.
• Toplantılarda hem kişisel hem de toplumsal bir öğrenme süreci yaşanmıştır.
• Toplantılarla, ilgi gruplarının beklentileri önceden tespit edilmiş, bir ilgi grubunun aleyhine alınacak karar böylelikle önceden engellenmiş, zaman, çaba ve maddi kaynak boşu boşuna kullanılmamıştır.

Dolayısıyla mimari tasarım öncesi, kentsel tasarım ölçeğindeki projelendirmede aşağıdaki ilkeler benimsenmiştir;

• Proje, alana karakter ve kendine özgü bir kimlik getirebilmelidir.
• Ege Mahallesinin kendine özgü sosyal yaşantısının konforlu ve güvenli bir ortamda iyileştirilerek ve zenginleştirilerek sürdürülmesini sağlamalıdır.
• Kamusal ve özel mekânların açıkça belirlendiği mekân oluşumu ve mekânsal süreklilik sağlayabilmelidir.
• Mevcutta olmayan mekânsal ayrışım ve hiyerarşinin yaratılarak gelişigüzel oluşmuş kaotik düzenin kaldırılması, cazip ve iyi kullanılabilen kaliteli kamusal alanları kullanıcılara sunabilmelidir.
• Rekreasyon, spor, eğlence, toplantı, alışveriş vb. aktivitelerin yer alabileceği bir düzenlemenin yapılması, gerek alan içinde ve gerekse alan dışı ile bağlantılarda hareket kolaylığına önem verilmelidir.
• Alanın Kent ile bütünleşmesinin sağlanması için mevcut fiziksel engellerin aşılması ve yaya öncelikli bir hareket ağının kurulması, tasarım proje alanını şeffaf, geçirgen, okunabilir ve kolay algılanabilir kılmalıdır.
• Alanın bugünkü içedönük-getto halinin ortadan kaldırılması ve alanın mimari tasarım araçları (landmark, vb.) ile gerek fiziksel ve gerekse görsel olarak Kent ile bağlarının kurulması ve bütünleştirilmesi, tasarım ileride oluşabilecek şimdiden öngörülemeyen değişimlere karşı intibak yeteneğine sahip olmalıdır.
• Tasarım ana fikrinde sosyal, ekonomik ve çevresel koşullardaki değişimlere ayak uydurabilecek kentsel ve mimari öğelerin yer alması,  Tasarım, çeşitlilik ve farklı seçenek olanaklarını sağlayabilmelidir.
• Farklı aktivite ve kullanımlar, farklı mekânsal düzenlemeler ve farklı yapı biçimleri ile kullanıcılara çeşitlilik ve seçim yapabilme hakkının sunulması şeklinde olmaktadır.

Tasarımda önerilen konut kümeleri için her kümeye hizmet edecek geri dönüşüm ve enerji üretim alanlarının olması düşünülmüştür. Buna göre her kümede farklılaşan yapı ve yapı kümelerinde atık sularının kullanımı, geri dönüşüm sistemleri, güneş enerjisi kullanımı, konutlarda doğal havalandırma, avlularda iklime uygun peyzaj, ortak alanlar için enerji üretimine olanak sağlayacak mekânlar olarak planlanmıştır.

Ege Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi'nde konutlar, ortalarında yeşil alanları olan ve 6 katlı kümeler şeklinde belirlenmiştir. Alanda, toplam 851 adet üretilen A tipi konutlarda; kullanıcıların hak ettikleri yeni inşaat alanları ve taleplerine göre; 1+1 2+1 3+1 seçeneklerinde ve 38 - 114 metrekare arası büyüklüklerde alternatifler sunulmaktadır. Ayrıca, mahallede mevcut günübirlik ticari kullanımlar düşünülerek yine konutların altında 60 adet konut altı ticaret birimi tasarlanmıştır. Konut kümeleri içinde farklı büyüklükte modüler sistemde tasarlanan birimler, büyüklükleri değiştirilebilecek ve sayısı arttırılabilecek esnekliğe sahiptir. Konut kümelerinin bodrum katlarında tasarlanan otoparklardan ulaşım çekirdekleri ile tüm dairelere kesintisiz bağlanılmaktadır.

Dairelerin tümü doğal ışık ve havadan yararlanmaktadır. Kümelerin ortasında önerilen yeşil alanların, iç avluların bakımının Belediye tarafından yapılması amacıyla bu alanlar kamusal kullanım olarak planlanmıştır.

Kentle yaya bağlantısının sağlanması, çok yakın olan Kahramanlar bölgesine erişimin kolaylıkla sağlanması amacı ile platform geçişi önerilmiştir. Platformun altı ticaret merkezi olarak meydanla ilişkilendirilmiştir. Platformda yer alan amfi hem 1548 sokak hem de meydana açılarak bu alanlarda yapılacak aktiviteler için bir seyir ve katılım mekanı oluşturulmuştur.

Ayrıca, alanda çok amaçlı bir kültür merkezi önerilmiştir. Alanda yaşayanların kültürel değerlerini geliştirecek çalışmalar yapabilecekleri, gençlerin eğitim göreceği aktivite merkezleri olarak planlanan yapıda, yaşayanların taleplerine göre şekillendirilecek dinleti salonları, eğitim alanları ve bireysel çalışma alanları planlanmıştır.

Alanda yer alan tarihi Aya Yanı Ligaria Kilisesi 20. yüzyıl başlarında Rum Ortodoks Kilisesi olarak inşa edilmiş, sonrasında tiyatro, açık hava sineması olarak işlevlendirilmiş olup günümüzde kahvehane ve bilardo salonu olarak kullanılmaktadır. Anı değeri de dikkate alınarak mevcutta duvarları kalan yapı için rolöve alınmış, proje ile semt meydanında, yeni bir işlevle beraber restore edilmesi planlanmaktadır.

Ege Mahallesinde gerçekleştirilecek kentsel dönüşüm projesinin en önemli bölgesi planlanan semt meydanıdır. Küçük ticari birimler, kafeler ve galeriler ile bu meydanın hem yerli hem de yabancı turistlerin uğrak yeri olması planlanmaktadır. Meydanda yer alan kilise kalıntısının restorasyonu ile alanın cazibesi artacak olup farklı kültür ortamı önermesi ile metropol kentte farklı bir odak oluşturması hedeflenmektedir.

2014 yılı Temmuz ayından itibaren proje tanıtım faaliyetleri tamamlanarak hak sahipleri ile görüşmeler başlamıştır. Alan bütününde emsal artışı oluşturmayacak şekilde paylaşım modeli belirlenmiş, üretilebilecek inşaat alanı, mevcut piyasadaki kat karşılığı oranları ve 73. Maddede belirtilen yasal zorunluluklar da esas alınarak katsayılar oluşturulmuştur. Parseller üzerinde yer alan yapı ve muhdesatlar da göz önünde bulundurularak görüşmeler yapılmaktadır. Halen Kültürpark'ta yer alan hizmet binamızda, hak sahiplerinin tüm mevcut haklarına karşılık, Belediyemizce üretilen projede, hak ettikleri yeni inşaat alanı ve birimler üzerinden görüşmelerimiz ve arzu eden hak sahipleri ile uzlaşma sözleşmeleri imzalanmasına devam edilmektedir.

Alanda inşaatların etaplar halinde yapılması planlanmış olup %100 uzlaşma sağlanan I. Etapta 784 konut + 244 ticaret biriminin inşasına yönelik ihale süreci tamamlanmış ve yükleniciye yer teslimi yapılarak çalışmalara başlanmıştır.